Iceland Deep Drilling Project (IDDP) er rannsóknar- og þróunarverkefni á sviði jarðhitanýtingar sem miðar að því að efla þekkingu á eðli háhitasvæða. Í verkefninu felst að bora jarðhitaholur niður á meira dýpi en tíðkast í hefðbundinni jarðhitanýtingu með það fyrir augum að dýpka þekkingu á jarðhitanum og komast að því hvort hægt sé að stækka vinnslusvæði jarðhita niður á við. Lítið er vitað með vissu um rætur jarðhitakerfa en þekking á þeim getur eflt sjálfbærni jarðhitanýtingar og aukið orkuöryggi til lengri tíma.
Vitað er að hitinn í jarðhitakerfunum kemur að neðan. Samspil hitauppsprettunnar og jarðhitakerfa, sem leyfa hagkvæma nýtingu, er hins vegar afar flókið. Ýmsar tilgátur eru á lofti en skortur á beinum mælingum til að sannreyna þær. Boranir niður fyrir núverandi nýtingarsvæði geta aflað gagna um eðli og uppruna jarðhitans á svæðunum og hvort hann sé nýtilegur og þá hvernig.
Hugmyndin að verkefninu kviknaði á níunda áratug síðustu aldar. Við borun á Nesjavöllum var komið niður í mjög heit jarðlög þar sem hiti jarðhitavökvans og þrýstingur hans voru meiri en áður höfðu sést hér á landi. Ekki tókst að beisla aflið í neðsta hluta borholunnar með þess tíma tækjum og tækni. Því var steypt í botn hennar en grynnri æðar í holunni hafa verið nýttar nú í tæpan aldarþriðjung.
Stærstu íslensku orkufyrirtækin á sviði jarðhitanýtingar – Orkuveita Reykjavíkur, Landsvirkjun og HS Orka – ýttu IDDP-verkefninu úr vör árið 2001 í tilraun til að reyna sig aftur við svipaðar aðstæður og upp komu á Nesjavöllum. Fleiri hafa komið að verkefninu á ýmsum stigum þess síðan. Gengið var út frá því að orkufyrirtækin boruðu hvert sína djúpu holuna á sínu nýtingarsvæði. Tvær hafa þegar verið boraðar og hefur hvor með sínum hætti aukið þekkingu á þeim áskorunum sem við blasa þegar dýpra er borað eða í heitari jarðlög en alla jafna.
Stefnt var niður á 4,5 kílómetra dýpi en borinn lenti á bráðinni kviku á um 2,1 km. dýpi. Það tókst að fá gufu úr holunni og var hún öflug. Efnainnihald gufunnar var hins vegar til vandræða vegna tæringar og útfellinga auk þess sem stálfóðring stóðst ekki álagið.
Holan varð dýpsta jarðhitahola sem vitað er til að boruð hafi verið í veröldinni. Hún varð í 4,6 km. djúp. Hár hiti mældist og mikill þrýstingur en aftur skemmdist stálfóðring innan í holunni og hefur dýpsti hluti holunnar síðan reynst óaðgengilegur.
Framundan er borun þriðju holunnar undir merkjum verkefnisins. Nú er keflið hjá Orkuveitu Reykjavíkur og verður holan boruð á Hengilssvæðinu sem Orka náttúrunnar, dótturfélag Orkuveitu Reykjavíkur, nýtir í Nesjavallavirkjavirkjun og Hellisheiðarvirkjun. Vísinda- og tæknifólk fyrirtækjanna er að draga saman reynslu og þekkingu af fyrirliggjandi gögnum og reynslu og meta hvaða tækni, verkþekkingu og vísindaþekkingu þarf að þróa betur til þess að IDDP-3 skili sem mestum árangri.
Þetta verkefni hefur fengið styrkveitingu frá Horizon 2020, rannsóknar- og þróunarsjóð Evrópusambandins, undir styrknúmerinu 864242. Rannsóknarefni: LC-SC3-SCC-1-2018-2019-2020: Snjallar borgir og samfélög.
Ábyrgð efnisins sem fram kemur á þessari síðu og í verkefninu Hlöðum betur liggur alfarið hjá höfundum verkefnisins. Efnið þarf ekki endilega að endurspegla skoðanir Evrópusambandins og Framkvæmdastjórn ESB og eru þau ekki ábyrg fyrir notkun á upplýsingum sem koma þar fram.